Ο ΙΠΠ. ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ

Ο ΙΠΠ. ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ

(Περίληψη της ανακοινώσεως του Δ. Δημόπουλου G.M./G.C.K.T. στο Τάγμα του Ναού της Ελλάδος)

Ο Λυκούργος Λογοθέτης ήταν μια από τις κορυφαίες προσωπικότητες της νεότερης ιστορίας της Σάμου.

Υπήρξε κεντρική μορφή της επαναστατικής δραστηριότητας στο νησί το 1821.

Στη συνέχεια υπήρξε ο πρωταγωνιστής της Σαμιακής Πολιτείας.

Το πραγματικό του όνομα ήταν Γεώργιος Παπλωματάς.

Ο Λυκούργος Λογοθέτης γεννήθηκε στο Καρλόβασι της Σάμου το 1772. Ήταν γιος του Γιάννη και της Μαρούδας Παπλωματά. Έλαβε τις εγκύκλιες σπουδές του στη Σάμο και στη συνέχεια πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου συνέχισε τις σπουδές και διορίστηκε γραμματέας στο Πατριαρχείο. Λίγα χρόνια αργότερα, έφυγε για τις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, όπου διορίστηκε γραμματέας του Ηγεμόνα της Βλαχίας, Κωνσταντίνου Υψηλάντη. Ο Αλέξανδρος Σούτσος τον προβίβασε σε Λογοθέτη – και τον τίτλο αυτό χρησιμοποίησε ως όνομα στο υπόλοιπο της ζωής του.

Στις αρχές του 19ου αι. στην ελληνορθόδοξη κοινότητα της Σάμου ανταγωνίζονταν δύο παρατάξεις: οι προοδευτικοί Καρμανιόλοι και οι συντηρητικοί Καλλικάντζαροι.

Κεντρικό σημείο αντιπαράθεσης ήταν η λειτουργία και ο έλεγχος των τοπικών κοινοτικών θεσμών, όπως και η διαφιλονικούμενη εισαγωγή νεοτερικών διαδικασιών.

Ο Λυκούργος Λογοθέτης είχε τεθεί από νωρίς στο πλευρό των Καρμανιόλων.

Το 1808 εμφανίζεται ως επικεφαλής τους και επιστρέφει στη Σάμο. Την τετραετία 1808 – 1812 οι Καρμανιόλοι κατόρθωσαν να επικρατήσουν στην τοπική κοινότητα.

Στη συνέχεια, όμως, αποδυναμώθηκαν και ο Λογοθέτης εξορίστηκε από το νησί. Στη Σάμο επέστρεψε το 1821, για να λάβει μέρος στην επανάσταση.

Ο Λογοθέτης, μυημένος ήδη στην Φιλική Εταιρεία, ανέλαβε επικεφαλής της Επανάστασης στη Σάμο.

Οι στρατηγικές του ικανότητες του επέτρεψαν να αποκρούσει τις οθωμανικές επιθέσεις, ενώ ταυτόχρονα είχε θεσπίσει το «Στρατοπολιτικό Διοργανισμό της Νήσου Σάμου», με βάση το οποίο διοικούνταν το νησί. Έτσι η Σάμος διατήρησε την ελευθερία της μέχρι το τέλος της επανάστασης.

Του χρεώθηκε, ωστόσο, η αποτυχία της επανάστασης στη Χίο, κυρίως λόγω της εκφρασμένης διαφωνίας του Υψηλάντη και των ντόπιων προυχόντων για την συγκεκριμένη κίνηση, και κλήθηκε στην Πελοπόννησο, το 1822, για να απολογηθεί.

 Μετά από μια ολιγόμηνη κράτησή του, αναγνωρίστηκε από τον Καποδίστρια η προσφορά του και του ανατέθηκε η έκτακτη επιτροπεία της Λακωνίας και της Μεσσηνίας.

Το 1830, όταν υπογράφηκε το Πρωτόκολλο του Λονδίνου με το οποίο αναγνωρίστηκε επίσημα στο ελληνικό κράτος, η Σάμος δεν συμπεριλήφθηκε σ’ αυτό. Ο Λυκούργος Λογοθέτης επέστρεψε τότε στη Σάμο και τέθηκε επικεφαλής της δεύτερης φάσης της επανάστασης στη Σάμου, που είναι γνωστή ως «Σαμιακή Πολιτεία». Όταν το 1834 η Σάμος δεν συμπεριλήφθηκε στο ελληνικό κράτος, αλλά αναγνωρίστηκε απλά ως αυτόνομη, ο Λογοθέτης, μαζί με άλλους επαναστάτες, αναγκάστηκε να καταφύγει στην Ελλάδα, όπου τιμήθηκε με τον τίτλο του Συμβούλου της Επικρατείας και του Γερουσιαστή. Πέθανε στην Αθήνα το 1850.

(Καμάρα Αφροδίτη, Σαλβάνου Αιμιλία, «Λογοθέτης Λυκούργος»,2006 Πολιτιστική Πύλη του Αρχιπελάγους του Αιγαίου URL: http://www.ehw.gr/l.aspx?id=10553)

Είναι γνωστή η ιστορία του Τάγματος του Ναού και πολλοί από τους θρύλους σχετικά με αυτό.

Μετά το θάνατο του De Molay, οι παραδόσεις αναφέρουν ότι  οι Ιππότες  του Ναού χωρίστηκαν σε, τουλάχιστον, τέσσερα, τμήματα δηλαδή:

1. Οι  Ιππότες  του Ναού στην Πορτογαλία και την Ιταλία, οι οποίοι έγιναν γνωστοί  ως Ιππότες του Τάγματος του Χριστού.

2. Εκείνοι που δέχονται ότι ο  Peter d'Aumont ήταν ο διάδοχος του De Molay.

3. Εκείνοι που δέχονται ότι ο John Marc Larmenius ήταν ο διάδοχος του De Molay.

4. Εκείνοι που δεν αναγνωρίζουν την διαδοχή είτε του Larmenius ή του D'Aumont, που με τη σειρά τους χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, δηλ. στους Σκωτζέζους και στους Άγγλους. Οι Σκωτζέζοι Ιππότες  του Ναού υποδιαιρούνται  σε δύο κατηγορίες: α) Σ΄αυτούς που πολέμησαν για τον Robert Bruce και β) Σ΄ εκείνους που εισήλθαν στο Τάγμα των Ιωαννιτών Ιπποτών.

Η πρώτη αξιόλογη αναφορά στο Τάγμα του Ναού γίνεται περί το 1743 από τον Karl Gotthelf von Hund,τον ιδρυτή του Τύπου της Αυστηράς Τηρήσεως,  στα πλαίσια του Γαλλικού Ελευθεροτεκτονισμού.

Στα 1804 ιδρύεται στο Παρίσι από τον Bernard-Raymond Fabré-Palaprat το l'Ordre du Temple « Το Τάγμα του Ναού».

Παρά το γεγονός ότι ο ιδρυτής και οι υποστηρικτές του επικαλούνται αυθεντική καταγωγή του Τάγματος από το παλαιό Τάγμα του Ναού, (διαδοχή Larmenius), οι περισσότεροι ερευνητές και συγγραφείς θα το εντάξουν στις λεγόμενες Νέο-Ναιτικές οργανώσεις.

Η οργάνωση αυτή θα μας απασχολήσει λόγω της ιστορικής συμβολής της στον αγώνα της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821.

Αρκετοί συγγραφείς χαρακτηρίζουν την οργάνωση αυτή ως μη Τεκτονική.

Δεν συμμερίζομαι αυτή την άποψη

Η οργάνωση αυτή σχετίζεται στενά με την Μεγάλη Ανατολή της Γαλλίας και ιδιαίτερα με την  στοά «Les Chevaliers de la Croix» και την οργάνωση «Ordre de l'Orient».

Ο Robert Freke Gould φαίνεται να την θεωρεί παρακλάδι της  «Les Chevaliers de la Croix», ενώ ο Jean Bossu, το αντίστροφο, δηλ. τη στοά «Les Chevaliers de la Croix»  και την οργάνωση «Ordre de l'Orient». παρακλάδι του Τάγματος του Ναού.

Στη Στοά «Les Chevaliers de la Croix» και στο Τάγμα του Ναού μετέχουν πολλοί εκλεκτοί Γάλλοι.

Το Τάγμα περιβάλλεται εξ άλλου με την εύνοια και τη συμπαράσταση του Μεγ. Ναπολέοντα, που αναγορεύεται αυτοκράτορας επίσης το 1804.

Το Τάγμα του Ναού αποκτά μεγάλη ισχύ και λαμπρή φήμη.

Η μεγαλύτερη ίσως δραστηριότητα του Τάγματος του Ναού, είναι αυτή που σχετίζεται με την συμπαράσταση των Ελλήνων για την Ελευθερία τους από τον «Ισλαμικό Ζυγό».

Το Τάγμα του Ναού συνδέεται με τις φιλελληνικές οργανώσεις της Γαλλίας και ιδιαίτερα με το Ελληνικό Κομιτάτο του Παρισιού.

Συμβάλλει στον αγώνα της Ελληνικής Ελευθερίας με κάθε τρόπο και κυρίως με πάμπολλους μαχητές, που προέρχονται από τις τάξεις του και σπεύδουν να πολεμήσουν και να πέσουν μαζί με τους Έλληνες αγωνιστές.

Πολλοί Έλληνες και φιλέλληνες μαχητές του αγώνα ήσαν μέλη του Τάγματος του Ναού.

Ιδρύει ιδιαίτερο «Mεγάλο Πριοράτο- Grand Prieure Ελλάδας» που αναθέτει στον  Ιππ. Jourdain de L' Ursins.

To 1827 φθάνουν στη Σάμο ο Ιππ. Theophile Feburier, ώς έκτακτος λεγάτος τού Τάγματος του Ναού,  με «προμηθείας άποσταλείσας από τό «Φιλελληνικόν κομιτάτον».

Συνοδεύεται από τον Ιππ. Adolphe Auerbach, διακεκριμένο αξιωματικό τού πεζικού, με σκοπό να οργανώσουν, να εξοπλίσουν και να εκπαιδεύσουν Ελληνικό τακτικό στρατό στη Σάμο.

Ο  Theophile Feburier, με επιστολή του στο Τάγμα ζητά, μεταξύ άλλων να αποσταλεί εις τον ΝΑΙΤΗΝ ΛΥΚΟΥΡΓΟΝ ΛΟΓΟΘΕΤΗ ανώτατο άρχοντα της Σάμου, το δίπλωμά του, μια ωραία ταινία και ένα δώρο και πράγματι λαμβάνονται από τον Λογοθέτη τα παραπάνω και ο μεγαλόσταυρος του Τάγματος…